Introduction: Portals of translation

Het zijn woorden die ons naar elkaar bewegen. Verbinden en dan weer afstoten. In de tijd en naar plaats. In de vorm van ideeën, fantasiën, energieën en lichamen. Van oost naar west, van noord naar zuid.

Wij willen zijn: "de goede stad van de 21e eeuw". In een wereld op drift. Die proeftuin bieden wij Europa. De woorden voor deze ontwikkeling zijn essentieel, krachtig en open: "Portals of translation". Ze roept op tot het creëren van plekken. En tot het in gang zetten van een proces. De invulling is een zoektocht van een decennium.

Utrecht stelt zijn portals open. En we creëren nieuwe en we zullen ze met andere in Europa verbinden. Portals zijn plekken die we koesteren voor ons zelf en anderen. Het zijn plaatsen waar cultuur en creativiteit ontstaat en talent geboren wordt. Waar we de kwaliteit van herkennen als we deze plaatsen binnengaan. Het kan overal zijn: etages van gebouwen, overdekte koepels in tuinen en parken, onder stadspoorten, kerken, huiskamers en schuren, theaters en muziekgebouwen, bibliotheken en hun boeken, buurthuizen, leegstaande fabriekshallen, klaslokalen, de muziekschool, café's, pleinen ... en dat alles echt én virtueel.

Maar alleen als ze die kwaliteiten hebben die we intuïtief allemaal kennen: gastvrij, veilig, warm, persoonlijk, mooi ... precies zo zoals we als stad willen zijn. Het is het mystieke moment. Wij breken dat moment open voor iedereen: jong en oud, rijk en arm, Utrechter en bezoeker.

En met al deze plekken nodigen we uit te komen, te ontmoeten met Utrecht en haar Utrechters: Europeanen en andere wereldburgers. Om zich te vermengen, onder ons. Portals zijn de plekken waar de wereld in de stad komt. En waar de stad de wereld tegemoet gaat.

De Dompoort is onze meest herkenbare portal. En symboliseert de honderden portals in onze stad en daar omheen. Die gaan we onderling verbinden, bekend maken en programmeren. Maar ook gaan koppelen aan portals in steden als Bologna, Edinburgh, Malmö, Aarhus, Gent, Brno, Stuttgart, Krakow, Turku, Marseille, Nantes. En Malta. Maar niet alleen cultureel, want cultuur is de stad. En dat is meer. Dat is ook hoe we praten, hoe we naar elkaar kijken, hoe we elkaar bestrijden en liefhebben. Onze portals zijn onze kristallen van samenleven. Daar komen de geesten samen. Daar ook drijft de creativiteit uit onze Utrechtse buurten aan de oppervlakte.

Translation is het proces waar we goed in willen worden. Daar ligt immers het geheim achter het succes van "de goede stad". En we gaan dat ontwikkelen in onze portals, steeds opnieuw, door middel van de verschillen die we reeds in onze stad hebben. En die daarbij van buiten naar onze portals blijven komen. Verschillen zijn kwaliteiten, omdat ieder verschil, in taal, opvatting, idee, energie, concept, creativiteit, talent, et cetera ... een mogelijkheid is om nieuwe ervaringen op te nemen, te vermengen met reeds bestaande. Persoonlijk maar ook in groter verband: als groep, familie, straat, klas of stad.

Onze portals zijn onze kristalpunten van translation. Daar leren we elkaars verhalen te vertalen. En door te vertellen. Aan vrienden, vreemden en onze kinderen. En daarvoor nemen we nu een decennium de tijd. Het nieuwe millennium is zojuist begonnen.

Twinhub Malta

Malta en Utrecht trekken samen op richting 2018. De afgelopen 3 jaar is gewerkt aan het vinden van de juiste thema's om op samen te werken. Een uitgebreid verslag van deze gemeenschappelijke zoektocht staat op Malta - Utrecht Cooperation.

Malta is een klein eiland en veel Maltesers die in de creatieve sector werken verlaten het land om in het buitenland te studeren of te werken. Daarom is ook voor Malta het "portal concept" van groot belang. Hoe betrekken zij al hun talenten die zich over de hele wereld gevestigd hebben bij de vormgeven van hun culturele hoofdstad? Ook Malta is samen met Utrecht en Luxemburg één van de 3 meest multilingual plekken van Europa. Als je zo klein bent is "translation" de sleutel tot overleven.

Stadspoorten herbouwd

Met het stadsrecht kreeg Utrecht in 1122 ook het recht zich te verdedigen. Het begon met een aarden wal en een buitengracht, die in de 13e eeuw versterkt werd met een stenen muur toen bakstenen op grote schaal konden worden geproduceerd. De ommuurde stad kreeg ook enkele waltorens en verschillende stadspoorten. Deze maakten de stad vanuit vier windrichtingen toegankelijk: in het zuiden de twee Tolsteegpoorten, in het westen de Catharijnepoort, de Weerdpoort in het noorden en de Wittevrouwenpoort aan de oostkant. Ze hielden zich tot begin van de 19e eeuw staande. Toen in 1824 de Nieuwe Hollandse Waterlinie in gebruik werd genomen, hadden ze geen verdedigingsfunctie meer. Bovendien belemmerden ze de uitbreidingsplannen van de stad. Utrecht groeide en groeide en wilde zich ook buiten de muren ontwikkelen. De toenemende bedrijvigheid en het verkeer van en naar de binnenstad maakten de smalle toegangspoorten een hinderlijke sta-in-de-weg. Nadat het gemeentebestuur in 1828 toestemming kreeg van koning Willem I werden wal en poorten gesloopt. De Commissie tot Uitbreiden en verfraaiing der Stad Utrecht boog zich vervolgens over plannen om de stad te herinrichten. Een van de eerste vernieuwingen vormde het uitbreidings- en inrichtingsplan van de Haarlemse tuinarchitect Jan David Zocher, over wiens plantsoenen we nog dagelijks de contouren van de binnenstad kunnen bewandelen.

Herbouwd door Lieuwe Wynia
Van de poortgebouwen zelf is niets bewaard gebleven. Daarentegen zijn ze veelvuldig afgebeeld op plattegronden, tekeningen en prenten en zelfs op de oudste foto (1858). Alle bewaard in Het Utrechts Archief. Daardoor is bekend waar ze gestaan hebben, hoe ze heetten en hoe ze eruit gezien moeten hebben. De oude bronnen inspireerden Lieuwe Wynia tot de herbouw van de zes stadspoorten. "Ik vind het een sensatie iets te maken, iets op te roepen, wat niet bestaat, of er niet meer is", aldus Wynia. De nieuwe poorten zijn bijzondere bouwwerkjes en beslist geen exacte reconstructies: “Doordat elke poort een compilatie is van verschillende onderdelen uit vele tientallen afbeeldingen uit verschillende tijden, aangevuld met mijn eigen perspectieven kun je zeggen dat vrijwel niets meer klopt ten opzichte van de oorspronkelijke poorten. Ook zien ze er tamelijk ruïneus uit, refererend aan het feit dat ze afgebroken zijn. Toch is onmiddellijk te zien om welke poort het gaat omdat het hoofdgebouw klopt. Alles is overigens in smetteloos wit gebouwd; alleen de aarde en het groen zijn realistisch, in contrast met het wit. Dit wit en het feit dat ze ‘verborgen’ zijn in transparante ‘vitrines’ maken het tot een hallucinerende ervaring. Zo is er een andere wereld opgeroepen.”

Lieuwe Wynia – voorheen docent aan de Hogeschool van Utrecht en de Jelburg te Baarn - is sinds 1990 free-lance ontwerper van tentoonstellingen. Ook maakt hij eigen werk, waarbij zijn interesse vooral uitgaat naar gebouwen (klassicisme) en landschap. Beide thema’s worden vaak verwerkt in glazen kistjes en transparante vitrines. "Een fantasie, een voorstelling, in de intimiteit van een kistje achter glas, is als een kort verhaal in een boek met een mooie kaft", aldus Wynia.

Tentoonstelling Poorten der Verbeelding.
Utrechtse stadspoorten herbouwd door Lieuwe Wynia
t/m 27 juni 2009
Het Utrechts Archief
Hamburgerstraat 28
Utrecht
Dinsdag t/m zaterdag 10.00 – 17.00 uur
Toegang gratis
hetutrechtsarchief.nl

Temporary portals

Portal to the past: Ancient Music

Festival Oude Muziek

Art in the Port

De haven in het Utrechtse industriegebied "Lage Weide" wordt de komende tijd voor totaal 6,5 miljoen euro uitgebouwd. De provincie Utrecht wil de haven verdiepen, om de haven ook voor grotere schepen bereikbaar te maken. Officieel is de haven voor een diepgang tot 4 meter vrijgegeven. Omdat de diepgang in de haven en op de aanlegplaatsen in het Amsterdam-Rijnkanaal niet voldoende is, wordt de haven sporadisch gebruikt. "Lage Weide" moet omgebouwd worden tot een multimodale overslagplaats. Er zijn reeds bouwmaatregelen in gang gezet, om de kades te versterken. Verder staan de bouw van een containerterminal en de aanleg van een paletoverslag voor de levensmiddelenindustrie gepland.

Buiten Beelden
Speciaal voor de buitententoonstelling maakte Ruud Kuijer zeven nieuwe beelden. Hij werkte anderhalf jaar aan deze indrukwekkende - meer dan manshoge - betonnen beelden. Het raamwerk en de bekisting voor deze sculpturen wordt opgebouwd uit betonvlechtwerk gecombineerd met uiteenlopende materialen zoals hout, plastic en tapijt. De ingenieuze constructies en het zeer fijne vloeibare beton maakt het mogelijk de enorme sculpturen uit één stuk te gieten. Doordat er voor de ondergrond gebruik gemaakt is van verschillende materialen ontstaan er verrassende structuren die het beton een bijzonder uitstraling geeft. Kuijer plaatst deze beelden dwars door de tuin van het museum en de museumloper. De T-vorm die door de plaatsing van de ‘Buiten Beelden’ ontstaat, zorgt voor een wonderlijk contrast met de eeuwenoude architectuur die de binnenruimte van de tuin heeft bepaald. Tevens wordt hiermee een verband gelegd tussen binnen- en buitenruimte, een relatie die in de Waterwerken van Kuijer langs het Amsterdam Rijnkanaal ook een centrale rol speelt. De museumtuin is opengesteld voor álle bezoekers. Hierdoor ontstaat een openbare beeldengalerij, als een tijdelijke – meer bescheiden – equivalent van de monumentale Waterwerken.

Portals of media

Het gebouw waar de omvangrijke boekencollectie van de Universiteit Utrecht (UU) bewaard wordt is gevestigd in De Uithof, midden tussen de onderwijsinstellingen. Het gebouw is via een kleine toegang bereikbaar via de begane grond; de hoofdentree is een sluis die van het hoofdgebouw van de UU naar de bibliotheek loopt. Het gebouw drukt met zijn donkere, zwarte gevel een zware stempel op de omgeving, maar past tegelijkertijd heel goed in die omgeving. Het grootste deel van de buitenwand bestaat uit glazen panelen en die weerspiegelen de omgeving.

Universiteitsbibliotheek

Het nieuwe gebouw wordt geen klassiek ‘bewaarhuis van boeken’. Door de toevoeging van verschillende culturele organisaties zoals Artplex (filmgerelateerd uitgaan), Kunstuitleen en mogelijk het Utrechts Centrum voor de Kunsten wordt het dè plek in Utrecht voor informatie, verdieping, ontspanning en ontmoeting. Natuurlijk kun je hier nog steeds boeken, cd’s en kunst lenen. Maar je kunt ook gamen, een lezing of debat bijwonen, een film kijken, een kop koffie drinken of een hapje eten. Ook biedt het gebouw ruimte aan ca. 120 appartementen, parkeergelegenheid en een fietsenstalling.

Onder de rook van Utrecht ligt in Hilversum ook het:

Instituut voor Beeld en Geluid

Een groot deel van het Nederlands audiovisueel erfgoed ligt opgeslagen in de kelders van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. In zorgvuldig geklimatiseerde ruimtes ligt meer dan 700.000 uur radio, televisie, film en muziek opgeslagen. En dagelijks groeit het archief: uitzendingen ‘stromen’ digitaal binnen via De Digitale Voorziening (DDV) en particulieren en instellingen vertrouwen hun collecties toe aan Beeld en Geluid.

De collectie van Beeld en Geluid bestaat onder meer uit de volledige radio- en televisiearchieven van de Nederlandse publieke omroepen, films van vrijwel alle toonaangevende Nederlandse documentairemakers, bioscoopjournaals, het nationaal muziekdepot, diverse audiovisuele bedrijfscollecties, reclame, radio- en videomateriaal van culturele en maatschappelijke organisaties, van wetenschappelijke instituten en van allerhande onderwijsinstellingen. Daarnaast zijn er nog enkele foto- en voorwerpencollecties rond de geschiedenis van de Nederlandse omroep zelf. Deze overstelpende hoeveelheid materiaal maakt het archief van Beeld en Geluid tot een van de grootste in Europa.

De taak van Beeld en Geluid is het beheren en toegankelijk maken van al deze beelden en geluiden. Daarbij komt veel expertise kijken. Beeld en Geluid doet veel onderzoek naar de beste methodes om audiovisueel materiaal te conserveren, digitaliseren, catalogiseren, beschrijven, en weer beschikbaar te maken voor een breed publiek. Daarbij werkt het nauw samen met andere archiefinstellingen in binnen- en buitenland. Een deel van de bestaande collectie is inmiddels ontsloten en toegankeljik gemaakt, voor professionele gebruikers, maar ook voor het onderwijs en het grote publiek. Beeld en Geluid staat nu voor de belangrijke taak om ook de rest van zijn collecties te conserveren en te digitaliseren om het audioviseel erfgoed ook voor de toekomst veilig te stellen. Met het project ‘Beelden voor de Toekomst’ dat in 2007 is gestart, is Beeld en Geluid deze uitdaging aangegaan.

The connecting hub

Portals to Heaven

Utrecht kent een zeer groot aantal religieuze instellingen. Daarbij ook de hoofdvestiging van de katholieke kerk in Nederland. Kerken en religieuze bewegingen zijn portals waarin de boodschap van God "vertaald" wordt door en naar mensen. Het zijn plaatsen waar God op aarde komt en mensen de hemel ervaren.

http://dtc.library.uu.nl/bronnen.html

Translating 2000 years of history to the future

Onder het Domplein ligt tweeduizend jaar geschiedenis verborgen. Op de resten van het Romeinse Castellum Trajectum bouwde Willibrord de Heilige Kruiskapel. Het keizerlijk paleis Lofen, de romaanse en later de gotische Dom verbeelden belangrijke episoden uit de Nederlandse geschiedenis. Initiatief Domplein wil deze verborgen schatten zichtbaar, aanraakbaar en beleefbaar maken voor een breed publiek en het Domplein transformeren tot een aangename verblijfsplek.

De organisatie is onstaan uit particulier initiatief van Theo van Wijk, architect, in samenwerking met Frans Kipp, bouwhistoricus van gemeente Utrecht. Samenwerkende partijen zijn nu de gemeente Utrecht en partijen als de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschappen en Monumenten (RACM) en een club van Utrechtse bedrijven als SHV en de Rabobank. Inmiddels zijn de eerste resultaten zichtbaar op het plein zoals het megadoek aan de Domkerk, met het interieur van het in 1674 ingestorte schip van de Domkerk, en de markering van de grens van het Romeins Castellum in de Servetstraat en de Domstraat. In 2013 is het Domplein het middelpunt van de viering van 300 jaar Vrede van Utrecht. Tot die tijd wordt de schatkamer jaarlijks verder geopend. 7 lagen geschiedenis worden in 7 jaar toegankelijk gemaakt.

Parcportal Leidsche Rijn

Toekomst, heden en verleden komen samen in het kunstproject dat Beyond voor het Leidsche Rijn Park bedacht. Het wordt de zwanenzang van de stichting die sinds 2002 de bouw en ontwikkeling van de Vinex-wijk begeleidde met veelzijdige projecten van vele kunstenaars. De ontwikkeling van de wijk was sinds de begintijd steeds het thema. Het vestigen en de tijdelijke voorzieningen in Parasite Paradise, het dromen van geluk in Pursuit of Happiness, een begin van culturele voorzieningen met de Paper Dome en Het Gebouw en de vele kunstenaars die vanuit het kunstenaarsverblijf no. 19 de wijk verkenden en verrijkten met acties, activiteiten en projecten, veelal in samenwerking met de bewoners. De koppeling van het project aan de transformatie van het gebied van polder tot nieuwbouwwijk leidde vanzelf tot veel procesmatige en tijdelijke kunstprojecten. Dit overigens geheel in lijn met de actuele ontwikkelingen in de beeldende kunst ten tijde van de beginfase van Beyond in 2001.

Een stadspark is een plek van rust en contemplatie, ruimte om te denken, om op zondagochtend je zonden te overpeinzen tijdens een wandeling, om uitkijkend over de Haarrijnse plas je toekomstplan te herijken of om je hoofd juist helemaal leeg te maken tijdens een eindje hardlopen of skaten over het Jac. P. Thijsselint. Het park staat symbool voor de dromen en fantasieën, maar ook voor de herinneringen van de bewoners, vindt Beyond. Dit gegeven is als uitgangspunt genomen voor de kunstbijdragen in het park. Tien kunstenaars werden uitgenodigd om een ontwerp te maken. Het boek Mogelijkheid van een eiland van Michel Houellebecq (2005) werd hen als leidraad meegegeven. In dit boek staat de hoop en zoektocht naar de liefde die in alle tijden steeds terugkeert centraal. Het boek speelt in de toekomst, waar Daniel24 commentaar levert op het levensverhaal van zijn voorouder Daniel1. Verleden en toekomst wisselen elkaar af. Deze thematiek komt terug in de ontwerpen van de kunstenaars. Zes daarvan worden het komende half jaar uitgevoerd. De oplevering is in september 2009.

Big cultural portals

Hub of translation

After Luxemburg Utrecht is the secound multilingual hotspot in Europa. How can we use this qualities in daily live? How can we improve the knowledge of languages in our city even more? How can we make our city an interesting European laboratory in a globalizing world?

310.000 inhabitants in 2009

growing to 420.000 in 2025

85% speaks 3 languages or more

58% speaks 3 languages or more well

29% speaks 5 languages or more

5% speaks 5 languages or more well

5% speaks only 1 language

3% does not speak Dutch

Multilingualism Weblog

City of Utrecht multilingual policy

Foodportals

Plan om toe te treden tot het Europese netwerk van Soupcities wordt uitgewerkt. Zo is de "Dag van de Soep" in Bologna één van de culturele hoogtepunten van het jaar. Op een dag eind april komt iedereen de straat op met een soep uit zijn of haar cultuur en laat daar de buren van meegenieten.